2020 İlaç Sektörü Tedarik Zinciri
2 Şubat 2018Sahte İlaçlarla İlgili Sıkça Sorulan Sorular ve Cevapları
19 Şubat 2018Dünya Sağlık Örgütü’ne göre bir yılda 120.000’den fazla insan sahte ve standart altı sıtma ve tüberküloz ilaçları yüzünden ölüyor. Yoksul ve gelişmekte olan ülkelerde satılan ilaçların yaklaşık %11’i sahte bunun yanında sıtma ve zatürreden kaynaklanan çocuk ölümlerinin büyük bir bölümü sahte veya standartların altında üretilen ilaçlardan kaynaklanıyor. Standart altında üretilen, gerekli aktif maddeyi bulundurmaya ilaçlar yüzünden sıtma ve tüberküloz gibi enfeksiyon bazlı hastalıklar direnç kazanabilir ve daha büyük sorunlara yol açabilir.
Kar marjının yüksek olması, düzenleme ve kontrol eksikliği,bilgi eksikliği, karmaşık tedarik zincirleri gibi sebepler yüzünden özellikle yoksul ve gelişmekte olan ülkelerde sahte ve kaçak ilaçların miktarı artmakta ve yüz b binlerce ölüme sebep olmaktadır.
Yukarıda belirttiğimiz faktörlerin kombinasyonu ve bir ülkeden diğerine dağılmış dağılımı, bazı eyaletlerin ve nüfuslarının neden bu tür suçlardan diğerlerinden daha fazla maruz kaldıklarını ve sahte ilaç kaçakçılığının dünya çapında önemli ölçüde genişlediğini açıklıyor.
Belirttiğimiz faktörleri daha detaylı inceleyelim:
- Kar marjının yüksekliği: Standartlara uygun ilaçların üretimi çok zaman alan ve yüksek maliyeti olan bir iştir fakat fiziksel görüntüsünü sağlamak hem daha kolay hem de daha ucuz.
- Ceza alma riski çok düşük: Çoğu ülkelerde sahte ilaç üreticileri ve satıcılarına karşı gerekli yasalar ve yaptırımlar bulunmuyor. Bir kısmında ise bulunuyor fakat tam olarak uygulanmıyor. İlaç sahteciliği yapanlar, yakalanırlarsa sahte markalı kıyafet satanlarla aynı cezayı alıyor.
- Yetersiz sağlık hizmetleri ve sigortaları: Yoksul ve gelişmekte olan bir çok ülkede sağlık hizmetleri çok pahalı veya kapsamı yeterli değil bu sebeple hastalar ucuz ilaçları kullanmaya yöneliyor.
- İlaçların sınırlardan kolay geçirilmesi: Küreselleşme sayesinde uluslararası ticaret hızlı bir şekilde yoğunlaştı ve sınırdan geçen ürünlerin kontrolü için gerekli prosedürlerin oluşturulması aynı hızda yapılamadı.
- İnternetin anonimliği sağlaması: Son yıllarda internet kullanımının hızlı bir şekilde artması ve kişilere anonim olma fırsatını vererek sahte ilaç satıcılarına yeni bir kapı açmıştır.
- Tedarik zincirlerinin hassaslığı: Karmaşık tedarik zincirleri, sahte ilaç tacirlerine, zincire girmeleri için yeni yeni yollar yaratmaktadır.
- Paralel ticaret: Avrupa Birliği üyesi ülkelerde malların serbest dolaşımı ilkesi olduğu için paralel ticaret yapılabilmekte, bu yolla sahte ve kaçak ilaçlar ülkelere sokulmaktadır.